Passend onderwijs voor iedereen?

Onze oudste dochter vertelde laatst dat iemand uit haar klas haar had gevraagd “of ze het ook erg vindt dat ze een broertje heeft zoals Hárris”. “Hoezo?” antwoordde ze, “hij is toch gewoon een broertje, net als alle broertjes, alleen kan hij niet praten”..

Het zette me aan het denken, want het was weliswaar een onschuldige, goed bedoelde vraag, maar wel één die heel veel zegt over ons onderwijs. Ons onderwijs waarin een door onszelf gecreëerd beeld van “normaal” streng gescheiden wordt gehouden van alles wat afwijkt van dat beeld. We laten onze “normale” kinderen niet in aanraking komen met anders ontwikkelende kinderen. En dat is jammer voor alle partijen!
Onze dochter kent Hárris niet anders dan hoe hij is, voor haar is hij volkomen normaal. Niet vreemd of moeilijk maar gewoon precies goed zoals hij is. Het zou voor iedereen iets normaler moeten zijn dat we als mensen verschillend (mogen!) zijn.

Maar…. nu kom ik wel op een lastig onderwerp, namelijk passend onderwijs. En daar kunnen we over roepen wat we willen, maar het feit is dat het bijzonder ingewikkelde materie is. Ik kan wel doen of het niet zo is, maar Hárris heeft op dit moment echt wel specialistische begeleiding nodig. Waar vind je dat, en hoe past het in een reguliere groep?

Het is ons, zoals je misschien wel weet, gelukt hem voorlopig op de reguliere opvang te houden mét ambulante hulp. Geweldig! Wel een onderneming: iemand die elke morgen speciaal voor hem naar de opvang komt. En voor de juf is dit een omschakeling. Ik heb gemerkt dat op onze school veel bereidheid is te helpen en mee te denken. En ook de gemeente bleek geweldig flexibel. Daarin voel ik me bevoorrecht, want dat zal niet overal zo zijn.

Maar is er dan geen enkel ander initiatief hiervoor? Zijn er niet meer mensen die zouden willen dat hun “afwijkende” kind mag starten op een plek waar men uitgaat van competentie? Tussen kinderen die, door simpelweg zichzelf te zijn, positief kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van de ander? Waar uitgegaan wordt van kansen in plaats van beperkingen?

Inmiddels weet ik van een dergelijk initiatief. Bij Cosis is namelijk een plan uitgewerkt voor een nieuwe opvang in Meppel. Of beter gezegd; het is een bestaande reguliere opvang waarmee ze gaan samenwerken.Ze bieden er een plek waar jonge kinderen (tot 5 jaar) voor reguliere opvang terecht kunnen met daarnaast ook groepen voor anders ontwikkelende kinderen. Kinderen met ontwikkelingsachterstanden van wie misschien nog niet helemaal duidelijk is of, en zo ja welke diagnose er gesteld zal worden, kinderen met spraak-taal problemen, kinderen van wie (nog) niet bekend is in welke mate specialistische zorg en onderwijs op den duur nodig zijn en kinderen die met of ondanks hun beperking prima kunnen gaan functioneren binnen regulier onderwijs. Hier wordt gezocht naar duidelijkheid over het toekomstperspectief van de kinderen. Alle mogelijkheden staan dan nog open.

Ik vind dit een fantastisch initiatief. Had dit een optie geweest toen we zoekende waren dan hadden we dit zeker overwogen. Het zou ons het gevoel hebben gegeven dat we alle kanten nog op konden.

En niet alleen voor Hárris zou dit mooi zijn, het is ook heel waardevol dat “normale” kinderen op deze manier kennis kunnen maken met “andere” kinderen. Ik denk dat het een verrijking is voor eenieder om te leren over verschillende vormen van ontwikkeling, om te beleven dat “normaal” niet altijd vanzelfsprekend is.

Dan hoeven ze in de toekomst misschien niet meer te vragen hoe het is om een kind zoals Hárris te hebben of te zijn. Dan weten ze dat het niet betekent dat er geen kwaliteit van leven is, of dat er geen kansen zijn. Dan hebben ze met eigen ogen gezien dat anders niet minder of alleen maar moeilijk is. Dan geef je ze een levensles die niet in woorden is uit te drukken maar alleen te leren is door het te zien en te beleven. Dat is passend onderwijs voor iedereen!